Các rạp hát của Sài Gòn, Chợ Lớn và Gia Định trước và sau năm 1975 (2)

NHỮNG NƠI CÓ PHIM KHÔNG BÁN VÉ

Theo tài liệu số 7 : « « Ngoài những rạp xi-nê bình thường còn phải kể đến những nơi có chiếu phim không bán vé.

-Trường Taberd. Thỉnh thoảng các sư huynh chiếu phim cho học sinh xem vào chiều cuối tuần không có lớp học, phim thì cũ rích, máy thì nhỏ chỉ đủ xem trong phòng lớp. Về sau này, khi có auditorium khang trang với balcon đàng hoàng không thua gì các rạp xi-nê lớn ngoài phố. Tôi được xem phim Ivanhoe (1952) ở đây. Học sinh nội trú Taberd được xem phim mỗi tối Chúa Nhật. Phim tôi nhớ nhất là Titanic (1953) lúc tàu đang chìm, ban nhạc và những người ở lại với chiếc tàu cùng nhau hát bài Chúa ơi con nay gần kề … thật cảm động. Mặc dù bị đám học sinh nội trú chê là ciné Taberd toujours local, các sư huynh ở đây tiến bộ hơn các sư huynh ở tỉnh, những pha cụp lạc hôn hít vẫn được tôn trọng để nguyên cho học sinh xem. Trái lại, khi tôi học nội trú ở trường Saint Joseph, Mỹ Tho, phim nào có cảnh hôn hít đều bị cắt xén trước khi chiếu. Có lần, vì không kịp kiểm duyệt trước nên lúc chiếu có màn hôn hít, sư huynh phụ trách bèn điều chỉnh cho hình ảnh mờ đi chẳng còn thấy cái gì mặc cho đám học sinh la ó om xòm.

-Đơn vị Công Binh. Nhà của tôi ở gần một căn cứ quân đội. Một thượng sĩ được lệnh chiếu phim mỗi tuần vài ba đêm cho trại gia binh xem. Phim thuộc loại 16mm mượn của quân đội Hoa kỳ nên dĩ nhiên là chẳng có phụ đề Việt ngữ gì cả. Ngược lại, phim rất mới và không có chiếu ngoài rạp Sài Gòn, hoặc ít ra cũng phải một hay hai năm sau mới có chiếu như phim Les Félins (1964). Điểm ngộ nghĩnh của nơi chiếu phim này là người chiếu phim lại cần đến khán giả. Những phim nào dễ hiểu thì bà con còn coi cho vui, phim nào khó hiểu thì bà con bỏ đi về hết một phần vì trời tối khuya khoắc. Có lần chỉ còn tôi và một người bạn ráng ở lại để cho thượng sĩ phụ trách vui lòng. Một điểm kỹ thuật là máy chiếu phim không có hoặc hư hoặc mất cái ống kính chiếu phim đại vỹ tuyến nên gặp phim loại này là hình ảnh cứ dẹp lép theo chiều đứng. Thượng sĩ chiếu phim bèn nghĩ ra cách là để máy chiếu nằm chéo góc với màn ảnh nên xem cũng tạm tạm mặc dù một bên lớn, một bên nhỏ. Tôi được xem những phim độc đáo như Goldfinger (1964), She (1965) …

-Câu Lạc Bộ Mỹ. Nhờ chơi nhạc trong các căn cứ quân đội Hoa Kỳ, tôi được mấy anh G.I.s mời trở lại thăm viếng và cùng xem xi-nê với họ. Như đã nói, đây là những phim 16mm nhằm giải trí cho quân nhân Hoa Kỳ. Tôi được xem phim Your Cheatin’ Heart (1964) kể lại cuộc đời của ca sĩ nhạc country Hank Williams. Phim loại này chắc chắn khó được các nhà phân phối phim Sài Gòn mua nhập vì người Sài Gòn có thể nói rằng chẳng hề biết Hank Williams là ai cả. Nói về nhập cảng phim, tôi vẫn còn nhớ đến hãng Cosunam khi mở đầu phim luôn có cảnh bộ lư đang hun khói cùng với đoạn nhạc hiệu lập đi lập lại nghe đến phát chán. Ngoài ra còn có hãng Mỹ Vân đã đóng góp rất nhiều cho nền điện ảnh Sài Gòn qua phần nhập cảng, chuyển âm và sản xuất phim.

-Đài Truyền Hình Số 11. Khai sinh cùng lúc với Đài Truyền Hình Số 9, Đài 11 của quân đội Hoa Kỳ nhằm thông tin và giải trí cho quân nhân và nhân viên Mỹ ở Sài Gòn. Tiết mục chương trình có phần chiếu phim. Nhiều phim rất hay đã được chiếu qua Đài 11. Tôi còn nhớ có phim The Last Man on Earth (1964) do Vincent Price đóng. Về sau, rạp ở Sài Gòn có chiếu phim The Omega Man (1971) do Charlton Heston đóng với cốt truyện tương tự nói về người sống sót cuối cùng trên địa cầu … Đài 11 tồn tại cho đến sau khi Hiệp Định Paris được ký kết năm 1973 và toàn bộ cơ cấu quân đội Hoa Kỳ rút đi. Những đêm cuối cùng trước khi Đài 11 tắt sóng, tôi được xem phim Un Homme et une Femme / A Man and a Woman (1966).

-Hội trường của công ty Shell. Được biết ở đây có chiếu phim, tôi đến xem phim Play Misty For Me (1971). Chỉ xem có một lần nên không biết có chiếu nhiều lần hay không, nếu có thì tôi đã bỏ lỡ cơ hội rất tốt vì căn cứ theo phim đã xem thì nơi này chọn lựa phim rất hay. » »

Dưới đây là một rạp hát chỉ có trong tài liệu CNH, đó là Rạp chiếu phim 2 bánh lưu động – (Xem hình dưới đây chụp vào năm 1972):

« « Vào những năm 1960 kéo dài tới 1970, trên đường phố ở khu Tân Định-Dakao, có một rạp hát 2 bánh di chuyển từ xóm này sang xóm khác để chiếu phim cho trẻ con. Ông chủ rạp này bắt lên 1 chiếc xe đạp hay 1 chiếc xe gắn máy 2 bánh, một thùng dùng làm màn ảnh và một máy chiếu phim cho những cuốn phim ngắn khoảng 5 hay 10 phút, thường là phim trắng đen Charlot hay Laurent Hardy. Giá vé vào cửa (mặc dầu rạp này không có cửa) khoảng vài cắc hay một đồng. Trước khi chiều, chủ rạp mở các lỗ đục trên thùng, khán giả trẻ con đứng dán mắt vào các lỗ này để xem phim. Đây là một niềm vui rất giản dị và lý thú cho trẻ con không có nhiều xu.

Nếu ông chủ rạp hát này còn tiếp tục làm việc tới sau 1975, chắc hẳn là ông ta phải hân hoan tự nguyện dâng hiến cái rạp chiếu phim 2 bánh này cho ‘‘Nhà nước’’ và sau đó đi làm công với cái chức rạp phó giống như con cháu ông chủ rạp Đại Đồng. » »

Xin bổ túc thêm-viết theo trí nhớ thời niên thiếu của tác giả tài liệu CNH:

« « Vào những thập niên 1960, bộ Thông Tin Việt Nam Cộng Hòa có những ê-kíp chiếu phim lưu động ở Ty Thanh Niên quận hay các nơi công cộng. Tôi còn nhớ những buổi chiếu phim vào buổi tối ở trên một con đường nhỏ, nằm giữa chợ Tận Đình và chẩn y viện Tân Định (Buổi chiều khi tan chợ, tất cả xạp trên đường được dựng đứng lên trên lề. Công nhân vệ sinh chợ thu dọn rác rưới và rửa sạch lòng đường chuẩn bị cho phiên chợ ngày sau Vì con đường này là đường của chợ, thành thử ra không có xe cộ lưu thông). Buổi chiếu phim thường được bắt đầu bằng phim thời sự, sau đó là phim chính như là phim Charlot, Laurel and Hardy…Các phím thời nầy thường là phim trắng đen. Dân chúng khu vực Tân Định tụ tập từ lúc chiều trong lúc các kỹ thuật viên của ê-kíp chiếu phim giăng màn ảnh trên lòng đường. Còn bọn con nít chúng tôi thường leo lên các xạp chợ đề ngồi coi phim. Không khí thật là náo nhiệt, vui nhộn. Cái thời xưa thanh bình! » ».

Một buổi chiếu phim tiêu biểu của các rạp hát:

Mỗi khi bắt đầu một xuất chiếu phim khán giả phải đứng dậy chào quốc kỳ và quốc ca Việt Nam Cộng Hòa, sau đó là ‘suy tôn Ngô Tổng thống’ với những lời ca tụng Tổng Thống Ngô Đình Diệm. Sau năm 1963, thì chào suy tôn Ngô Tổng Thống bị bãi bỏ. Tiếp theo đó là phim thời sự ngắn trong tuần. Trước khi vào phim chính, các rạp còn chiếu quảng cáo phim mà rạp hát sẽ chiếu tuần sau và tuần tới, những phim sắp tới theo chương trình của riêng từng rạp. Dĩ nhiên là chọn cảnh nào hấp dẫn nhất để giới thiệu cùng khán giả, đó cũng là một cách quảng cáo của các hãng nhập cảng phim từ nước ngoài. Sau cùng là phim chính. Trong trường hợp phim chính quá ngắn, các rạp câu khách bằng cách chiếu thêm phim phụ như phim của Charlot, phim thời sự hoặc đôi khi còn có phụ diễn tân nhạc cho… xôm tụ.

Mỗi phim gồm nhiều cuộn nên thời đó mấy rạp cùng chiếu chung một phim bằng cách lên lịch chia lệch giờ khởi chiếu. Mỗi khi chiếu xong một cuộn sẽ có người đi xe gắn máy giao cho rạp kế tiếp. Sau hết một cuốn, nhân viên chiếu phim quay lại cuốn này và sau đó ráp lên cuốn kế tiếp. Trong lúc nghĩ ăn-trắc (entr’acte) khoảng 10-15 phút, khán già đi toa-lết hay ăn giải lao đổ mua mang vào hay bán tại chỗ. Đôi khi phím vì quá cũ bị đứt trong lúc chiếu, nhân viên phải ngừng lại và dán phim, khán giả chờ lâu đã hút gió rất to để thúc dục chiếu phim trở lại.

Tài liệu CNH:

« « Một việc không mấy đẹp: Ở mấy rạp hát nhỏ, đôi khi trẻ con hay người lớn vô ý thức, sau khi ăn kẹo gôm cao su (chewing gum), đã dán kẹo này lên ghế ngồi hay quăng dưới đất. Khán giả vào coi phim, không để ý hoặc là vì tắt đèn tối trong rạp, không thấy, ngồi lên hoặc đạp lên các kẹo này. Thôi thật là rắc rối phiền phức, làm mất vui buổi coi chiếu phim. » »

B-RẠP CẢI LƯƠNG XƯA Ở SAIGON

Pages: 1 2 3 4 5 6 7